Getroost Landschap

Volkskrant, 20 november 2004:

Rubriek: Van de hak op de tak, Hans Lemmerman.

In zijn woonplaats Amersfoort begint Hans Lemmerman (48) zondag aan "Getrooste Wijken", een "sociaal kunstwerk" waarmee hij herinneringen van Eemlanders inventariseert.

Tekst: Henrico Prins.

OP ZOEK NAAR WILDE MENSEN.

ARCHEOLOOG:

"In 1996 leerde ik Inge van Run kennen op de amateurtheateropleiding in Nijmegen waar we allebei lesgaven. Sinds een paar jaar werken we samen onder de naam Het Wilde Oog: een proeftuin waarin we geluiden, gedachten en herinneringen uit de samenleving in contact brengen met het werk van professionele kunstenaars. We hebben onszelf maar kunstarcheoloog genoemd. We spitten op de plek waar collectief en autobiografisch geheugen elkaar ontmoeten. Of klinkt dat te vaag ?"

LEVEND ARCHIEF:

"Wat we nu doen in Amersfoort, ′Getrooste Wijken′, maakt deel uit van een vierluik. De bedoeling is dat het straks een levend archief vormt. De komende twee zondagen zijn we in het Armando Museum in Amersfoort. Die bijeenkomsten zitten vol, maar in januari zetten we iets op touw in Vathorst en daar kunnen we nog deelnemers voor gebruiken."

SCHERVEN:

"Een ander deel van dit vierluik heet ′Geschonken Bruidsjurken′. We vroegen mensen in Nijmegen hun bruidsjurken af te staan en grappig genoeg gingen er veel op dat verzoek in, kennelijk omdat ze dachten: dan heeft dat ding ook nog een nuttige bestemming. Bleek dat wij ze acht vragen gingen stellen over hun trouwdag. Waren die jurken stuk voor stuk aanleiding voor prachtige, persoonlijke verhalen. Dat zijn de scherven die wij, de archeologen, naar boven halen."

THERAPIE:
"Inge en ik zijn niet op zoek naar emoties, naar pijn, woede of verdriet. Wij zeggen bijvoorbeeld: ′beschrijf die jongenskamer eens′. Niet: Wat voelde je daarbij ? Het moet geen therapie worden. Het mooist zijn bij al die gesprekken natuurlijk de momenten waarop de vonk overspringt, waarop mensen zichzelf verrassen met wat ze nog weten."

SPAKENBURG:
"We hebben intensief gewerkt met dames uit Spakenburg die in klederdracht rondlopen. Tijdens een workshop over theatervormgeving hebben we ze een keer in de kantine van de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht gezet om te kijken wat er gebeurde. Dat liep uit op een schitterende botsing van culturen, een wisselwerking tussen studentes van 20, 22 en een stel oudere dames van wie je op het eerste gezicht zegt: pure folklore. Maar die vrouwen hebben mij veel laten zien over schoonheid, vitaliteit en, laten we zeggen, een vorm van mentaal cultureel erfgoed, die je niet vaak meer aantreft."

AMATEURS:

"Wij werken graag met amateurs in de meest letterlijke zin van het woord. Liefhebbers, ongeoefende mensen die openstaan voor onze ideeën, blijken zichzelf keer op keer te kunnen verbazen met wat er aan levensindrukken naar boven komt borrelen. ′Wild Kijken En Lenig Denken′, dat is ons motto. Mensen in het wild hebben soms de mentaliteit, de honger, de gedrevenheid van de ware kunstenaar."